Themazondagen
PLanningsdata voor het seizoen 2023-2024.
Zondag 26 november 2023
Zondag 24 maart 2024
Zondag 28 april 2024
15-09-2023
Nieuwsbrief Themazondagen Bronbeek
Beste vrienden en vriendinnen,
In de vorige nieuwsbrief beloofden wij u meer informatie te geven over de Themazondag 26 november 2023 ‘Indische culinaire geschiedenis’.
Aanvankelijk was de dapur of keuken in Nederlands-Indië het domein van de kokkie van inheemse afkomst. Na de opening van het Suezkanaal op 17 november 1869 kwamen meer Nederlandse vrouwen naar Nederlands-Indië. Omdat ze geen Maleis spraken en de ingrediënten hen onbekend waren, bleven ze de Nederlandse eetcultuur trouw. Dat kon ook, omdat al vanaf de Verenigde Oostindische Compagnie ingrediënten uit hun moederland werden geïmporteerd. Bovendien beheersten de meesten niet altijd het Maleis.
Aan het begin van de twintigste eeuw introduceerden Euraziatische vrouwen de Indische eetcultuur bij de nieuwkomers. Ze stelden kookboeken samen, waarin ze de Maleise namen van de inheemse ingrediënten in het Nederlands vertaalden en uitlegden. Maar ze namen ook Nederlandse gerechten in hun kookboeken op. Hun boeken waren te koop bij boekhandels, maar ook bij toko’s waar ook de ingrediënten en het keukengerei verkrijgbaar waren.
Mevrouw J.M.M. Catenius- van der Meijden was een van deze kookboeksamenstellers. Als echtgenote van een KNIL-officier zag ze het als haar taak om de echtgenotes van de manschappen, maar ook andere Nederlandse vrouwen, vertrouwd te maken met het leven in de tropen. Dat deed ze in de inleiding van haar bekendste kookboek Groot nieuw volledig Oost-Indisch kookboek (1e dr. 1902 en latere drukken) evenals in haar zelfhulpboeken Naar Indië en terug (1903) en Ons huis in Indië (1908).
De eigenaressen van de kookboeken vulden in hun exemplaar de recepten aan of noteerden nieuwe gerechten op losse briefjes en legden die in hun kookboek. Anderen schreven hun recepten in schriften.
In de loop der tijd werd de dapur gemoderniseerd. Houtskoolvuur maakte plaats voor uit Europa geïmporteerde fornuizen, pannen en ander kookgerei. Geleidelijk aan bereidde de kokkie samen met de Nederlands-Indische vrouw het eten.
Sinds het verschijnen van de eerste Indische kookboeken medio negentiende eeuw heeft de kennis van de Indische kookcultuur een ontwikkeling doorgemaakt.
Religie, sociale klasse en beschikbaarheid van ingrediënten waren van invloed op de ontwikkeling van de eetculturen op Java, Sumatra, Celebes en de Molukken. Iedere streek heeft zijn eigen gerechten en smaken.
Verlofgangers introduceerden de Indische keuken bij hun familieleden en vrienden. Vanaf 1903 konden ze uitgebreid tafelen in het door de vereniging “Oost en West” ingerichte Indisch restaurant op Herengracht 4 in Den Haag, later verhuisd naar Laan van Meerdervoort 195. Of ze gingen naar Pension en Restaurant Des Indes. Beide restaurants werden door mevrouw Catenius-van der Meijden in haar artikelen ‘Raadgevingen aan verlofgangers’ aanbevolen.
De sprekers tijdens deze Themazondag zijn:
- Harriëtte K. Mingoen, voorzitter Stichting Herdenking Javaanse Immigratie, geeft de algemene inleiding voor deze Themazondag.
- Humphrey de la Croix, voorzitter Stichting Platform Indische Organisaties Nijmegen en omstreken (PION), borger van ‘Indisch koken en de Indische rijsttafeltraditie’ (Samenwerking Erfgoed Indische Rijsttafel), geeft een overzicht van de Indische rijsttafel- en kooktraditie.
- Marc Tierolf, uitgever en eigenaar van Oma Miet, is aanstormend Indisch kok, kookt en geeft workshops volgens het kookboek van Oma Miet.
- Z.E. Mayerfas, ambassadeur van de Republiek Indonesië, is kenner en specialist van de Sumatraanse keuken.
Dagvoorzitter is George van Hoogeveen, adviseur Stichting Indisch Erfgoed.
De volgende Themazondagen zijn:
- 24 maart 2024 : de zorg voor elkaar
- 28 april 2024 : de Chinese gemeenschap met roots in Nederlands-Indië
Wegens de sterk gestegen kosten – ook de Kumpulan ontkomt er niet aan – is de prijs voor een kaartje € 35,50 per persoon en € 100,00 voor een passe-partout per persoon.
In de afgelopen weken zijn er vorderingen gemaakt met de opbouw van de nieuwe tentoonstelling. Wat in deze fase leidt tot sfeervolle plaatjes. Volgens de planning zal de tentoonstelling komend voorjaar geopend worden.
Graag begroeten wij u op 26 november 2023!
Hartelijke groeten namens het organisatieteam van de Themazondagen,
Kees Bolderman, voorzitter Stichting Kumpulan Bronbeek
Adrienne Zuiderweg, secretaris Stichting Indisch Erfgoed
 | ||
Toegangskaart(en) bestellen
Contact
telefoon 026 364 92 94fax 026 362 94 65e-mail info@kumpulan.nlBezoek- en
postadresVelperweg 147
6824 MB Arnhem
Neem contact op
postadresVelperweg 147
6824 MB Arnhem
Neem contact op
Nieuwsbrief
Meld u dan zeker aan voor onze nieuwsbrief!
Meld u hier aanOpeningstijden
Reserveren noodzakelijk Let op, bij onvoldoende reserveringen kan Kumpulan eerder sluiten; de keuken gaat dan om 14.00 uur dicht en het restaurant om 16.30 uur.
Aanpepaste openingstijden
Bereikbaarheid
Kumpulan is zowel per auto als per openbaar vervoer goed te bereiken. Op het landgoed Bronbeek zijn voldoende parkeerplaatsen.
Routebeschrijving